Dünden bugüne Azerbaycan sinemasının nasıl geliştiğini gözler önüne seren “Bu Kino Çox Gözal” adlı etkinlik dün Pera Müzesi’nde başladı.2 Şubat’a kadar devam edecek etkinlikler kapsamında sekiz Azeri filmi gösterilecek. 1879’dan beri Bakü’deki petrol sahalarını aktif olarak belgeleyen Fransız girişimci, fotoğrafçı ve kameraman Alexandre Michon, bu şehrin hareketli görüntülerini çekmeye başlar ve ilk filmini 1898’de çeker. Belçikalı Pirone kardeşler Bakü’ye gelip 1915’te Filma adında bir anonim şirket kurduktan sonra Azerbaycan’daki film endüstrisi hızla büyür. Bakülü petrol baronlarının maddi desteğini alan Rus yönetmen ve film yapımcısı Boris Svetlov, 1915’te Azerbaycan sinemasının ilk uzun metrajlı filmi Petrol ve Milyonlar Diyarı’nı yönetir. 1916’da Svetlov, Arşın Mal Alan (Üzeyir Hacıbeyov) adlı ilk müzikal komediyi çeker. Sovyet öncesi dönemde Azerbaycan filmleri işçilerin yaşamına, petrol sahalarına ve devrime odaklanır. 1920’de Sovyet yönetimi kurulduktan sonra Azerbaycan SSCB sinemasını millileştirmeye karar verir. 1922’de ilk sinema fabrikası kurulur ve 1923’te Azerbaycan Foto-Film Müdürlüğü adını alır. Bu dönemde en ünlü ve en sevilen filmler müzikal komediler oldu. Svetlov’un Arşın Mal Alan filminin 1945’te (ve 1965’te) yeniden çekilmesi, bu türün popülerleşmesine katkıda bulunur. Sonraki yıllarda Randevu (1955), Bahtiyar (1955), Bu Değilse O (1965), Ahmet Nerede? (1964) ve Kaynana (1978) filmleri yapılır. Azerbaycan’ın 1991’de bağımsızlığını kazanmasının ardından ülke sineması yeni bir aşamaya geçer. 1990’ların başından beri ülke, petrol ve doğalgaz rezervlerinden elde ettiği gelirin büyük bir bölümünü kültürel projelere aktarır. 2010’da ilk film sektörü vakfı kurulur. Komedinin hâlâ popüler olmasına rağmen (Şanslı Yüzük (1991), Aç Ahmaklar (1993) vs.) daha ciddi konular da ele alınır. 1990’dan bu yana 1000’in üzerinde film çekilir. Azeri sinema tarihinde önemli bir yer tutan Arşın Mal Alan, 40. Kapı, Buta, Yarasa, Kale, Kutsal Hayvan, Çövkan, Çölcü filmlerini “Bu Kino Çox Gözal” film haftası kapsamında izleyebilirsiniz. (www.peramuzesi.org.tr) KÜLTÜR-SANAT
↧