Tarih 6 Aralık 1877… Amerikalı mucit Thomas Edison, üzerinde ince bir kalay levha bulunan silindiri çevirerek, çelik iğne yardımıyla bir çocuk şarkısını kaydeder.Yeni buluşunun adı fonograftır. O günden sonra bu cihaz geliştirilir ve gramofon adını alır. Patentini ise on yıl sonra Emile Berliner isimli yine bir Amerikalı alır. Gramofon, aynı yıl Almanya’nın Hannover şehrinde fabrikasyon olarak üretilmeye başlar ve satışa da sunulur. Gramofon ve plağın İstanbul’a gelişi ise 1896-1897 yılları arasında olur. İstanbul halkı bu yeni buluşa kısa sürede merak ve rağbet gösterir. Türkçe, Rumca, Ermenice, Arapça ve Arnavutça plaklar yapılmaya başlanır. İlk Türkçe plaklar ise Tanburi Cemil Bey’in kayıtlarıdır. İstanbul’da ilerleyen zaman içinde plak şirketleri kurulur. Bu firmalarda Türk müziğinin önemli durakları Sadettin Kaynak, Neyzen Tevfik, Denizkızı Eftelya, Safiye Ayla, Hamiyet Yüceses, Müzeyyen Senar, Münir Nurettin Selçuk, Celal Güzelses, Zeki Müren, Âşık Veysel, Hafız Sami, Hafız Osman, Hafız Ahmet ve daha yüzlerce ses sanatçısı plak kayıtları yapar. 1965’ten itibaren taş plakların üretimi önce yavaşlar ve sonra da tamamen durur. Gün gelir gramofon da plak da müzikseverler için bir nostaljiden ibaret kalır. Fakat tutkunları arşivlerine eski plakları bulup eklemeye, koleksiyon yapmaya devam eder. Sacit Cavşak bu isimlerden biri. 1980’li yıllarda aldığı Colombia marka gramofonla birlikte yeniden eski günlere dönen Cavşak, taş plak toplamaya başlar. 2004 emekli olup İstanbul’a yerleşince koleksiyonunu geliştirir. Bu arada çocuklarıyla birlikte gramofon tamirine merak sarar. Cavşak, “Gramofon ve taş plaklar artık ailemin bir parçası haline geldi. Bundan sonraki amacım taş plakları sonraki nesillere ulaştırmaktır.” diyor. Cavşak ailesinin bu nadide koleksiyonu 16 Ocak Perşembe günü Sultanbeyli Muhsin Yazıcıoğlu Kültür Merkezi’nin içindeki Galeri İstanbulensis’te sergilenecek. 31 Ocak’a kadar devam edecek olan “Geçmişten Günümüze Gramofon ve Taş Plak” isimli sergide, eski gramofonlar ve taş plakların yanı sıra gramofona dair pek çok eşya görebilirsiniz. İğne bileme makinesi, ses aynaları, plak sileceği, plaklık, seyahat gramofonu, Edison fonograf, çocuk gramofonu ve yüzlerce taş plak ve taşıma kutusu sergilenecek eşyalar arasında yer alıyor.
Tarih 6 Aralık 1877… Amerikalı mucit Thomas Edison, üzerinde ince bir kalay levha bulunan silindiri çevirerek, çelik iğne yardımıyla bir çocuk şarkısını kaydeder.Yeni buluşunun adı fonograftır. O günden sonra bu cihaz geliştirilir ve gramofon adını alır. Patentini ise on yıl sonra Emile Berliner isimli yine bir Amerikalı alır. Gramofon, aynı yıl Almanya’nın Hannover şehrinde fabrikasyon olarak üretilmeye başlar ve satışa da sunulur. Gramofon ve plağın İstanbul’a gelişi ise 1896-1897 yılları arasında olur. İstanbul halkı bu yeni buluşa kısa sürede merak ve rağbet gösterir. Türkçe, Rumca, Ermenice, Arapça ve Arnavutça plaklar yapılmaya başlanır. İlk Türkçe plaklar ise Tanburi Cemil Bey’in kayıtlarıdır. İstanbul’da ilerleyen zaman içinde plak şirketleri kurulur. Bu firmalarda Türk müziğinin önemli durakları Sadettin Kaynak, Neyzen Tevfik, Denizkızı Eftelya, Safiye Ayla, Hamiyet Yüceses, Müzeyyen Senar, Münir Nurettin Selçuk, Celal Güzelses, Zeki Müren, Âşık Veysel, Hafız Sami, Hafız Osman, Hafız Ahmet ve daha yüzlerce ses sanatçısı plak kayıtları yapar. 1965’ten itibaren taş plakların üretimi önce yavaşlar ve sonra da tamamen durur. Gün gelir gramofon da plak da müzikseverler için bir nostaljiden ibaret kalır. Fakat tutkunları arşivlerine eski plakları bulup eklemeye, koleksiyon yapmaya devam eder. Sacit Cavşak bu isimlerden biri. 1980’li yıllarda aldığı Colombia marka gramofonla birlikte yeniden eski günlere dönen Cavşak, taş plak toplamaya başlar. 2004 emekli olup İstanbul’a yerleşince koleksiyonunu geliştirir. Bu arada çocuklarıyla birlikte gramofon tamirine merak sarar. Cavşak, “Gramofon ve taş plaklar artık ailemin bir parçası haline geldi. Bundan sonraki amacım taş plakları sonraki nesillere ulaştırmaktır.” diyor. Cavşak ailesinin bu nadide koleksiyonu 16 Ocak Perşembe günü Sultanbeyli Muhsin Yazıcıoğlu Kültür Merkezi’nin içindeki Galeri İstanbulensis’te sergilenecek. 31 Ocak’a kadar devam edecek olan “Geçmişten Günümüze Gramofon ve Taş Plak” isimli sergide, eski gramofonlar ve taş plakların yanı sıra gramofona dair pek çok eşya görebilirsiniz. İğne bileme makinesi, ses aynaları, plak sileceği, plaklık, seyahat gramofonu, Edison fonograf, çocuk gramofonu ve yüzlerce taş plak ve taşıma kutusu sergilenecek eşyalar arasında yer alıyor.