Geçtiğimiz yıl aramızdan ayrılan, Türk basınının ilk kadın gezi ve savaş fotoğrafçısı Semiha Es, kapsamlı bir sempozyum ve sergiyle hatırlanıyor. Sergide Es’in çeşitli ülkelerde ve dönemlerde gönlünce çektiği otuza yakın fotoğrafı yer alıyor.Varlığını öldüğünde fark ettiğimiz isimlerden biri Semiha Es. 11 Aralık 2012’de, 100. yaşını sürdüğü günlerde aramızdan ayrıldı. Türk basınının ilk profesyonel gezi ve savaş fotoğrafçısı olmasına rağmen onu pek azımız bildi, neredeyse hiçbirimiz tanımadı. Bilen pek azımız da onu gazeteci Hikmet Feridun Es’in eşi olarak bildi. Hollywood’dan Afrika’ya, Kore ve Vietnam savaşlarından Ruanda’daki olaylara, dünyanın dört bir yanını görünür kılan Semiha Hanım’dı ama kendisi hiç görünmedi. Nihayet, günün birinde, onu hatırlamayı hatırladığımızda çok geç kalmıştık. Çünkü ne bir günlüğü, ne kapsamlı bir söyleşisi, ne de biyografisi vardı ortada. Geçen yıl kurulan İstanbul Kadın Müzesi, hayatının son aylarında onunla sözlü tarih çalışması yapmayı çok istedi ama nafile!.. Vekâletinin sahibi avukat süreci yavaşlatınca Es, kimselerle dertleşemeden göçüp gitti. Onunla ilgili tüm bildiklerimiz üç-beş gazete röportajından ibaret şimdi. Bir de küçük, kırmızı bir bavul içindeki fotoğraf arşivi… O fotoğrafların çoğu da ‘Hikmet Ferudun Es Oradaydı’ tadında. Yine de, neyse ki gönlünce çektikleri de var aralarda. İşte onların bir kısmı 29 Kasım’dan itibaren Yunanistan Başkonsolosluğu’nun İstiklal Caddesi üzerindeki sergi mekânı Sismanoglio Megaro’da sergilenecek. Es’in çeşitli ülkelerde ve dönemlerde gönlünce çektiği otuza yakın fotoğrafa; Türkiye’nin yaşayan kadın fotoğrafçılarından seçme kareler eşlik edecek. Ahu Antmen ve Laleper Aytek’in küratörlüğünü yaptığı serginin ismi “İkinci Göz: Türkiye’den Kadın Fotoğrafçılar”. Simone de Beauvoir’ın ‘İkinci Cins’ kitabına göndermede bulunan bu başlık, ‘Çeken Semiha değil de Semih olsaydı, bu fotoğraflar bunca yıl görünmeden kalır mıydı?’ sorusunu sordurmayı hedefliyor. Her şey, 5 Ocak’a kadar açık kalacak bu sergiyle bitmiyor. Bize çeyrek asır boyunca onca hikâyeyi anlatan/gösteren kadının görünürlüğünü bir kutlamaya çevirmek için bir de sempozyum düzenleniyor: “Semiha Es-Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu”. Üç-beş yılda bir tekrarlanacak sempozyumun ilki 28-30 Kasım tarihleri arasında Cezayir Toplantı Salonu’nda gerçekleşecek.Eşi yazdı, o fotoğrafladıSemiha Es, 1912 yılında Vefa’da küçük bir evde doğar. Babası, Fransızlara ait yolcu vapuru işletmelerinde bilet memurudur ve çat pat bildiği Fransızcayı çocuklarına öğretmektedir. Semiha da 15 yaşına geldiğinde yine Fransızlara ait telefon idaresinde santral memuresi olarak çalışmaya başlar. O sıralarda bir güzellik yarışması düzenlendiğini duyar, katılmak ister ama yaşı tutmaz. Başvuru işlemleri için gelgit yaptığı günlerden birinde kendisinden birkaç yaş büyük gazeteci Hikmet Feridun Es’le tanışır. Hemen evlenir ve kıt kanaat geçinmeye başlarlar. Feridun Bey yurtdışı seyahatlerine eşini de götürebilmek için ona fotoğraf çekmeyi öğretir. Ondan sonra neredeyse yarım asır boyunca biri yazar, diğeri fotoğraflar. Hikmet Feridun Es hastalanıncaya kadar bu böyle sürer; birlikte neredeyse dünyanın tamamını dolaşırlar. Hikmet Bey 1992’de vefat edince, Semiha Hanım 2012 Aralık’ına dek Balmumcu’daki evlerinde bir başına yaşar.Sempozyuma ünlü fotoğrafçılar geliyorİstanbul Kadın Müzesi’nin (İKM) ‘Kadın Kültür Mirası’ etkinlikleri çerçevesinde düzenlediği ‘Semiha Es Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu’, 28 Kasım akşamı ‘Semiha Es’ belgeselinin gösterimiyle başlayacak. Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KOÇ-KAM) ile Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Forumu’nun ortak çalışmasıyla gerçekleşen sempozyumda; 21. yüzyılda kadın fotoğrafçıların fotoğraf dünyasındaki yerleri başta olmak üzere savaş, şiddet, hafıza, belgesel ve sanat fotoğrafı gibi çeşitli konular tartışılacak. Sempozyuma Ami Vitale, Yunghi Kim, Diana Blok, Vera Lentz, Heidi Levine, Mitsu Maeda, Shadi Ghadrian, Lucia Nimcova, Lucy Azubuike, Tzeli Hadjidimitriu, Eman Mohammed Darkhalil, Fatou Kande Songhar, Lynsey Addario, Nomusa Makhubu olmak üzere farklı ülkelerden 14 kadın fotoğrafçı ile belgesel fotoğraf editörü ve stratejist Ayperi Karabuda Ecer ile Magnum, Firecracker’dan Fiona Rogers katılacak.
Geçtiğimiz yıl aramızdan ayrılan, Türk basınının ilk kadın gezi ve savaş fotoğrafçısı Semiha Es, kapsamlı bir sempozyum ve sergiyle hatırlanıyor. Sergide Es’in çeşitli ülkelerde ve dönemlerde gönlünce çektiği otuza yakın fotoğrafı yer alıyor.Varlığını öldüğünde fark ettiğimiz isimlerden biri Semiha Es. 11 Aralık 2012’de, 100. yaşını sürdüğü günlerde aramızdan ayrıldı. Türk basınının ilk profesyonel gezi ve savaş fotoğrafçısı olmasına rağmen onu pek azımız bildi, neredeyse hiçbirimiz tanımadı. Bilen pek azımız da onu gazeteci Hikmet Feridun Es’in eşi olarak bildi. Hollywood’dan Afrika’ya, Kore ve Vietnam savaşlarından Ruanda’daki olaylara, dünyanın dört bir yanını görünür kılan Semiha Hanım’dı ama kendisi hiç görünmedi. Nihayet, günün birinde, onu hatırlamayı hatırladığımızda çok geç kalmıştık. Çünkü ne bir günlüğü, ne kapsamlı bir söyleşisi, ne de biyografisi vardı ortada. Geçen yıl kurulan İstanbul Kadın Müzesi, hayatının son aylarında onunla sözlü tarih çalışması yapmayı çok istedi ama nafile!.. Vekâletinin sahibi avukat süreci yavaşlatınca Es, kimselerle dertleşemeden göçüp gitti. Onunla ilgili tüm bildiklerimiz üç-beş gazete röportajından ibaret şimdi. Bir de küçük, kırmızı bir bavul içindeki fotoğraf arşivi… O fotoğrafların çoğu da ‘Hikmet Ferudun Es Oradaydı’ tadında. Yine de, neyse ki gönlünce çektikleri de var aralarda. İşte onların bir kısmı 29 Kasım’dan itibaren Yunanistan Başkonsolosluğu’nun İstiklal Caddesi üzerindeki sergi mekânı Sismanoglio Megaro’da sergilenecek. Es’in çeşitli ülkelerde ve dönemlerde gönlünce çektiği otuza yakın fotoğrafa; Türkiye’nin yaşayan kadın fotoğrafçılarından seçme kareler eşlik edecek. Ahu Antmen ve Laleper Aytek’in küratörlüğünü yaptığı serginin ismi “İkinci Göz: Türkiye’den Kadın Fotoğrafçılar”. Simone de Beauvoir’ın ‘İkinci Cins’ kitabına göndermede bulunan bu başlık, ‘Çeken Semiha değil de Semih olsaydı, bu fotoğraflar bunca yıl görünmeden kalır mıydı?’ sorusunu sordurmayı hedefliyor. Her şey, 5 Ocak’a kadar açık kalacak bu sergiyle bitmiyor. Bize çeyrek asır boyunca onca hikâyeyi anlatan/gösteren kadının görünürlüğünü bir kutlamaya çevirmek için bir de sempozyum düzenleniyor: “Semiha Es-Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu”. Üç-beş yılda bir tekrarlanacak sempozyumun ilki 28-30 Kasım tarihleri arasında Cezayir Toplantı Salonu’nda gerçekleşecek.Eşi yazdı, o fotoğrafladıSemiha Es, 1912 yılında Vefa’da küçük bir evde doğar. Babası, Fransızlara ait yolcu vapuru işletmelerinde bilet memurudur ve çat pat bildiği Fransızcayı çocuklarına öğretmektedir. Semiha da 15 yaşına geldiğinde yine Fransızlara ait telefon idaresinde santral memuresi olarak çalışmaya başlar. O sıralarda bir güzellik yarışması düzenlendiğini duyar, katılmak ister ama yaşı tutmaz. Başvuru işlemleri için gelgit yaptığı günlerden birinde kendisinden birkaç yaş büyük gazeteci Hikmet Feridun Es’le tanışır. Hemen evlenir ve kıt kanaat geçinmeye başlarlar. Feridun Bey yurtdışı seyahatlerine eşini de götürebilmek için ona fotoğraf çekmeyi öğretir. Ondan sonra neredeyse yarım asır boyunca biri yazar, diğeri fotoğraflar. Hikmet Feridun Es hastalanıncaya kadar bu böyle sürer; birlikte neredeyse dünyanın tamamını dolaşırlar. Hikmet Bey 1992’de vefat edince, Semiha Hanım 2012 Aralık’ına dek Balmumcu’daki evlerinde bir başına yaşar.Sempozyuma ünlü fotoğrafçılar geliyorİstanbul Kadın Müzesi’nin (İKM) ‘Kadın Kültür Mirası’ etkinlikleri çerçevesinde düzenlediği ‘Semiha Es Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu’, 28 Kasım akşamı ‘Semiha Es’ belgeselinin gösterimiyle başlayacak. Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KOÇ-KAM) ile Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Forumu’nun ortak çalışmasıyla gerçekleşen sempozyumda; 21. yüzyılda kadın fotoğrafçıların fotoğraf dünyasındaki yerleri başta olmak üzere savaş, şiddet, hafıza, belgesel ve sanat fotoğrafı gibi çeşitli konular tartışılacak. Sempozyuma Ami Vitale, Yunghi Kim, Diana Blok, Vera Lentz, Heidi Levine, Mitsu Maeda, Shadi Ghadrian, Lucia Nimcova, Lucy Azubuike, Tzeli Hadjidimitriu, Eman Mohammed Darkhalil, Fatou Kande Songhar, Lynsey Addario, Nomusa Makhubu olmak üzere farklı ülkelerden 14 kadın fotoğrafçı ile belgesel fotoğraf editörü ve stratejist Ayperi Karabuda Ecer ile Magnum, Firecracker’dan Fiona Rogers katılacak.