Kendisini ‘Evliya-yı bîriya' olarak tanıtan İslam dün- yasının en büyük seyyahı Evliya Çelebi'nin Seyahatna-me'si, sayısız kitaba, filme, belgesele kaynaklık edecek zengin ve paha biçilmez bir hazine.UNESCO tarafından Evliya Çelebi Yılı ilan edilen 2011'de doğumunun 400. yılını kutladığımız Evliya ile ilgili sempozyumlar yapılmış, kitaplar yayımlanmış, sergiler açılmıştı. Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi (MEDAM) 400. yıla armağan olarak hazırladığı projelerden biri olan Evliya Çelebi Atlası adlı kitabı yayımladı. Büyük boy ve bol görsel malzeme içeren 563 sayfalık eser, Çelebi'yi ehil kalemlerin metinleriyle ortaya koyuyor. Üç ayrı temayı içeren kitabın Prof. Dr. Hayati Develi tarafından kaleme alınan “Evliya Çelebi'nin İzinde” adlı nehir metni, Develi'nin deyişiyle ‘Seyahatname'nin özeti'. Okurun takip edeceği ikinci konu, “Evliya Çelebi'nin Şehirleri” başlığını taşıyor. Çelebi, seyahatlerine 1631 yılında İstanbul'un köy, kasaba ve mesirelerini gezmekle başlamıştı. 1640 yılında ise ilk şehir dışı gezisini Bursa'ya yapar. Daha sonra İzmit, Trabzon, Bahçesaray, Girit, Hanya… diye uzayıp giden şehirlerde 40 yılı aşkın bir zaman gezecektir Evliya. Ahi Çelebi Camii'nde görülen bir rüya ile başlayan seyahatler, bir gün Eyüp Sultan Camii'nde babası Derviş Mehmet Zılli Efendi ve Hocası Evliya Efendi'nin tavsiyesi ile yön ve anlam değiştirir. Bütün dünyayı gezmiş, şarkı ve garbı dolaşmıştır. Artık sıra Allah'ın evini, Kâbe-i Muazzama'ya gelmiştir. Çelebi, böylece 1671 yılında yeni bir yolculuğa çıkar ve mukaddes topraklara ulaşır. Hac farizasını yerine getirir ve burada gördüklerini yazıya geçirir. Daha sonra Kahire'ye geçer, İskenderiye ve Afrika içlerine kadar gider. Habeşistan üzerinden tekrar Mısır'a döner. Kitabın bu bölümündeki yazılarda, Seyahatname'deki şehirlerin, Evliya Çelebi'nin asrındaki durumları ele alınıyor. “Evliya Çelebi'nin Dünyası” başlığını taşıyan üçüncü bölümde ise Evliya Çelebi'yi, hayatını, eserini, Seyahatna-me'nin kaynaklarını, Osmanlı aydınlarının Çelebi'ye bakışını, dünya seyyahları arasında Evliya Çelebi'nin yerini ve dönemin seyahat şartlarını değerlendiren yazılar yer alıyor. Editörlüğünü Dr. Coşkun Yılmaz'ın yaptığı kitapta, seyahatlerin gidiş ve dönüş güzergâhını gösteren haritalara da yer veriliyor. Çelebi'nin gezdiği her bir şehri ya da bölgeyi ayrı bir yazar değerlendiriyor. Şehirleri kaleme alan isimler arasında Prof. Dr. Feridun M. Emecen, Beşir Ayvazoğlu, Caroline Finkel, Hilmi Yavuz, Ahmet Turan Alkan, Prof. Dr. Musa Duman, Prof. Dr. Faruk Bilici, Prof. Dr. Arif Bilgin, İrvin Cemil Schick gibi yazar ve akademisyen bulunuyor. Atlas, Çelebi'nin sadece gezi güzergâhını değil, dönemin bütün kültür dünyasını, folklorunu, yaşayış biçimini ele almakla bize bir ‘17. Yüzyılda Hayat' portresi çiziyor. Günümüz yazarlarının tanıklığıyla bir kere daha anlıyoruz ki Evliya Çelebi, bizim dünya çapında ilk ve hâlâ tek yazarımızdır; o kendisine ‘Evliya-yı bîriya' diyerek, dünyalık sıfatlarda gözü olmadığını söylemiş olsa da. (MEDAM: 0212 381 09 80) KÜLTÜR-SANAT
Kendisini ‘Evliya-yı bîriya' olarak tanıtan İslam dün- yasının en büyük seyyahı Evliya Çelebi'nin Seyahatna-me'si, sayısız kitaba, filme, belgesele kaynaklık edecek zengin ve paha biçilmez bir hazine.UNESCO tarafından Evliya Çelebi Yılı ilan edilen 2011'de doğumunun 400. yılını kutladığımız Evliya ile ilgili sempozyumlar yapılmış, kitaplar yayımlanmış, sergiler açılmıştı. Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi (MEDAM) 400. yıla armağan olarak hazırladığı projelerden biri olan Evliya Çelebi Atlası adlı kitabı yayımladı. Büyük boy ve bol görsel malzeme içeren 563 sayfalık eser, Çelebi'yi ehil kalemlerin metinleriyle ortaya koyuyor. Üç ayrı temayı içeren kitabın Prof. Dr. Hayati Develi tarafından kaleme alınan “Evliya Çelebi'nin İzinde” adlı nehir metni, Develi'nin deyişiyle ‘Seyahatname'nin özeti'. Okurun takip edeceği ikinci konu, “Evliya Çelebi'nin Şehirleri” başlığını taşıyor. Çelebi, seyahatlerine 1631 yılında İstanbul'un köy, kasaba ve mesirelerini gezmekle başlamıştı. 1640 yılında ise ilk şehir dışı gezisini Bursa'ya yapar. Daha sonra İzmit, Trabzon, Bahçesaray, Girit, Hanya… diye uzayıp giden şehirlerde 40 yılı aşkın bir zaman gezecektir Evliya. Ahi Çelebi Camii'nde görülen bir rüya ile başlayan seyahatler, bir gün Eyüp Sultan Camii'nde babası Derviş Mehmet Zılli Efendi ve Hocası Evliya Efendi'nin tavsiyesi ile yön ve anlam değiştirir. Bütün dünyayı gezmiş, şarkı ve garbı dolaşmıştır. Artık sıra Allah'ın evini, Kâbe-i Muazzama'ya gelmiştir. Çelebi, böylece 1671 yılında yeni bir yolculuğa çıkar ve mukaddes topraklara ulaşır. Hac farizasını yerine getirir ve burada gördüklerini yazıya geçirir. Daha sonra Kahire'ye geçer, İskenderiye ve Afrika içlerine kadar gider. Habeşistan üzerinden tekrar Mısır'a döner. Kitabın bu bölümündeki yazılarda, Seyahatname'deki şehirlerin, Evliya Çelebi'nin asrındaki durumları ele alınıyor. “Evliya Çelebi'nin Dünyası” başlığını taşıyan üçüncü bölümde ise Evliya Çelebi'yi, hayatını, eserini, Seyahatna-me'nin kaynaklarını, Osmanlı aydınlarının Çelebi'ye bakışını, dünya seyyahları arasında Evliya Çelebi'nin yerini ve dönemin seyahat şartlarını değerlendiren yazılar yer alıyor. Editörlüğünü Dr. Coşkun Yılmaz'ın yaptığı kitapta, seyahatlerin gidiş ve dönüş güzergâhını gösteren haritalara da yer veriliyor. Çelebi'nin gezdiği her bir şehri ya da bölgeyi ayrı bir yazar değerlendiriyor. Şehirleri kaleme alan isimler arasında Prof. Dr. Feridun M. Emecen, Beşir Ayvazoğlu, Caroline Finkel, Hilmi Yavuz, Ahmet Turan Alkan, Prof. Dr. Musa Duman, Prof. Dr. Faruk Bilici, Prof. Dr. Arif Bilgin, İrvin Cemil Schick gibi yazar ve akademisyen bulunuyor. Atlas, Çelebi'nin sadece gezi güzergâhını değil, dönemin bütün kültür dünyasını, folklorunu, yaşayış biçimini ele almakla bize bir ‘17. Yüzyılda Hayat' portresi çiziyor. Günümüz yazarlarının tanıklığıyla bir kere daha anlıyoruz ki Evliya Çelebi, bizim dünya çapında ilk ve hâlâ tek yazarımızdır; o kendisine ‘Evliya-yı bîriya' diyerek, dünyalık sıfatlarda gözü olmadığını söylemiş olsa da. (MEDAM: 0212 381 09 80) KÜLTÜR-SANAT