2015 yılı kültür-sanat açısından da oldukça hareketli geçti. Ödüller, sansürler, 100. yaş kutlamaları, 10. yılını dolduran müzeler, ses getiren konserler, sergiler, filmler, kitaplar... İşte 2015'te öne çıkan sanat olayları...
100 yaşına girdiler
1) 2015, 100. yaş kutlamalarının yoğun olduğu bir yıldı. Melih Cevdet Anday, Tevfik Fikret, Aziz Nesin, Haldun Taner, ressam Nuri İyem'in 100. yaşı çeşitli etkinlik ve sergilerle kutlandı. Çanakkale Zaferi'nin 100. yılı da görkemli sergilerle anıldı. İş Bankası Müzesi'nin açtığı 'Derinlerden Siperlere: Çanakkale 1915' sergisi en kapsamlı olandı.
Sanatta 10. yıl kutlamaları
2) Türkiye'nin en önemli müzeleri arasındaki üç müze 10. yılını doldurdu: Beyoğlu'ndaki Pera Müzesi, Tophane'deki İstanbul Modern ve ressam Hüsamettin Koçan'ın köyünde kurduğu Bayburt Baksı Müzesi. Türkiye'nin ilk çağdaş sanat fuarı Contemporary İstanbul da bu yıl 10. yaşını kutladı.
Restorasyon hataları
3) 2015'in en çok gündeme gelen konularından biri restorasyon hatalarıydı. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün Türkiye'nin her yerinde yürüttüğü restorasyon çalışmaları yıllardır takdirle izleniyor. Fakat yapılan hatalar da gözden kaçmıyor. Mayıs 2051'te Hatay Arkeoloji Müzesi'ndeki mozaiklerin, yeni müzeye taşınma sırasında yanlış restore edilmesi ile Aspendos Antik Tiyatrosu'nun yenilenen fakat ‘mutfak mermeri gibi' benzetmesine maruz kalan merdivenleri günlerce konuşuldu.
Hobbit'in Selda Bağcan hayranlığına hayret ettik
4) Bu yılın en gülümseten haberlerinden biri, Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit filmlerini sevimli kahramanı Frodo'nun (Elijah Wood) sıkı bir Selda Bağcan hayranı olduğunun ortaya çıkmasıydı. Ünlü oyuncu, Haziran 2015'te Sarıyer Life Park'ta düzenlenen Ekşi Fest'15 kapsamında Selda Bağcan ile aynı sahneyi paylaştı. Ona albümünü imzalattı. Elijah Wood, Selda Bağcan'a hayranlığını şu sözlerle dile getirdi: "Seni seviyorum, sana tapıyorum Selda"
Joan Beaz'dan Grup Yorum'a destek
5)- ABD'li ünlü sanatçı Joan Beaz, Haziran 2015'te Grup Yorum'a destek için Bakırköy'deydi. Grup Yorum'un 30'ncu yıl konserlerinden 3'ncüsü Adana ve İzmir'den sonra İstanbul'da gerçekleştirildi. İstanbul Valiliği tarafından 12 Nisan ve 28 Haziran'da iki kez yasaklanan konser, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi'nin yasak kararını kaldırmasının ardından Bakırköy Halk Pazarı Meydanı'nda gerçekleştirildi. İstanbul Caz Festivali kapsamında aynı tarihlerde İstanbul'a gelen Joan Beaz, Türkiye'de konser yasaklandığını duyunca Grup Yorum'a destek için konserden önce onların sahnesine çıktı ve kısa bir konuşma yaptı.
6) Balat'ta tahrip edilen duvar resmi
Fransız fotoğrafçı ve sokak sanatçısı JR, bu yıl Türkiye'de en çok gündeme gelen isimlerden biriydi. Wrinkles of the city projesinin kapsamında, Los Angeles, Şangay, Havana ve Berlin gibi şehirlerde, harabe halindeki binalara çizdiği tasarımlarla, dünyanın en ilgi gören sanatçılarından olan JR'in Türkiye'deki durağı İstanbul olmuştu. Haziran 2015'te Balat'ta pek çok metruk binayı eserleri süsleyen JR'ın eserlerinden beyaz saçlı yaşlı bir adamın portresi, zabıta ekipleri tarafından badanayla boyandı. Fatih Belediyesi, boyamayı kendilerinin yapmadığını açıklasa da ilçe sınırları içinde meydana gelen bu olay hafızalara kazındı.
Ara Güler'in Erdoğan fotoğrafları
7) Yılın ses getiren son olayı hiç kuşkusuz fotoğraf sanatçısı Ara Güler'in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın makamında, ailesiyle ve torunlarıyla fotoğrafını çekmesiydi. Herkesin/ her kesimden insanın çok sevdiği Güler'in Erdoğan'ı fotoğraflaması bile ülkeyi ikiye böldü. Neden çekti diye eleştirenler ve kareleri beğenip elinize sağlık diyenler…
8)- İstanbul Bienali ve çağdaş sanat fuarlarını 600 bin kişi gezdi
Bu yıl çağdaş sanat alanında iki büyük fuar ve bir bienal gerçekleşti. İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın düzenlediği İstanbul Bienali'ni 545 bin, Artinternational'ı 30 bin, Contemporary İstanbul'u 84 bin kişi gezdi. Üç etkinliği toplamda yaklaşık 600 bin kişi gezerek yılın en ilgi gören etkinlikleri olarak 2015'in kültür sanat tarihine geçti.
Hevsel Bahçeleri Dünya Kültür Mirası listesinde
9)- Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine eklenmesi tüm Türkiye'yi sevindiren olaydı.
Hugh Jackman'ı Boğaz çarptı
10)- Hollywood yıldızı Hugh Jackman, Mart 2015'te tek kişilik gösterisi için İstanbul'a geldi. Basın ordusunun karşıladığı ünlü oyuncu, ilk gösterisinden önce Boğaz'da tekne turuna çıkıp poz verdi. Ertesi günkü performansında ses tellerinde kanama meydana gelince apar topar geri döndü. Jackman, kalan üç gösterisi için Mayıs 2015'te tekrar Zorlu Center PSM sahnesindeydi.
Nuri Bilge Ceylan Venedik jürisindeydi
11)- Alfonso Cuaron'ın başkanlığını yaptığı 72. Uluslararası Venedik Film Festivali'nin ana yarışmanın jüri üyeleri arasında bu yıl Nuri Bilge Ceylan da yer aldı. Festivalde Altın Aslan için yarışan Emin Alper'in yönettiği 'Abluka' filmi jüri özel ödülünü kazandı. Abluka, Adana Altın Koza Film Festivali'nin de ‘en iyisi' oldu.
Ödülleri ‘Sarmaşık'ı sardı
12)- Tolga Karaçelik'in ikinci uzun metraj filmi “Sarmaşık” bu yıl Türkiye'nin gururu oldu. Film ilk önce bağımsız filmlerin ‘kalesi' kabul edilen 29. Sundance Film Festivali'nde katılmaya hak kazandı. 12.700 film başvurusu içinden seçilerek 12 film arasına giren film, ‘En İyi Uluslararası Film' kategorisinde yarıştı. Sarmaşık böylece bugüne kadar festivale kabul edilen ikinci Türk filmiydi. Sarmaşık'ın asıl başarısı bu yıl 52. düzenlenen Antalya Film Festivali'nde geldi. En iyi film, en iyi yönetmen, en iyi senaryo ve en iyi erkek oyuncu olmak üzere 4 dalda ödül aldı.
Fransa'nın yabancı Oscar adayı bir Türk filmi
13)- Bu yıl yurt dışı festivallerinde önce çıkan Türk filmi Mustang oldu. Deniz Gamze Ergüven'n ilk uzun metrajlı filmi olan Mustang önce Cannes Film Festivali'nde “Label Europas Cinema” ödülünü aldı, sonra Saraybosna Film Festivali'nde en iyi film ve filmin beş oyuncusuna verilen en iyi kadın ödülünü kazandı. Film, Odessa Film Festivali'nde yine Büyük Ödüle (Grand Prix) değer görüldü. Batum'da beş oyuncusu tekrar ödüllendirildi. Türkiye'de pek beğenilmeyen Mustang, hem 2016 Altın Küre'nin, hem de Fransa'nın ‘en iyi yabancı film' dalında Oscar adayı. Son iki büyük ödül, sırayla ocakta ve şubatta açıklanacak.
İstanbul Film Festivali'nde ‘Bakur' krizi
14)- Çayan Demirel ve Ertuğrul Mavioğlu'nun yönettiği, PKK'lıların dağlardaki yaşamını anlatan 'Bakur' adlı belgeseli Kültür ve Turizm Bakanlığı eser işletme belgesi olmadığı gerekçesiyle 34. İstanbul Film Festivali'ndeki gösterimini iptal etti. Bunun üzerine tepki gösteren sinemacılar ortak bir bildiri yayımlayarak 22 filmin festivalden çekildiğini duyurdu. Ardından festivalde yarışmalar ve kapanış töreni iptal edildi.
Ekranda sansür, yayınevine kayyım
15)-Yılın son aylarında yaşanan iki olay, Türkiye tarihine kara bir leke olarak geçti. 52. Antalya Film Festivali'nin ödül törenini canlı yayınlayan ahaber, ödül alan sinemacıların konuşmalarını eğer muhalif bir içeriğe sahipse kesti ve kamerasını Antalya sokaklarına çevirdi. Silivri'de tutuklu bulunan Can Dündar ve Erdem Gül'e selam gönderen Sarmaşık'ın yönetmeni Tolga Karaçelik ve En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü alan Nadir Sarıbacak festivalin sansürlenen sinemacıları oldu.
Türkiye'nin en büyük dini yayın grubu olan Kaynak Kültür Yayın Grubu ve Ufuk Yayınları'na kayyım atandı. Işık Yayınları, Nil Yayınları, Şahdamar Yayınları, Kaynak Yayınları, Yitik Hazine Yayınları, Define Yayınları, Muştu Yayınları ve Kuşak Yayınları'nı bünyesinde barındıran Kaynak Yayın Grubu, Kur'an, Hadis, Tefsir, Risale-i Nur gibi dini kaynaklı kitaplar yayınlıyor.